فرایند تاریخی روش شناسی تاریخ نگاری اسلامی
Authors
abstract
مقوله ی روش ارتباط تنگاتنگی با نوع نگرش معرفتی به موضوع یک علمدارد؛همچنان که روش شناسی یا شناخت روش های یک علم هم مسئله ای است که ویژگی ها، و اصول و مبانی آن را باید از نوع نگاه نسبت به موضوع آن علم و معرفت شناسی مربوط به آن جست. بر همین اساس، در پژوهش حاضر وضعیت وفرایند تاریخی و جایگاه مقوله ی روش یا روش های رایج در تاریخ نگاری اسلامی درارتباط با نوع نگاه معرفتی مورخان مسلمان به موضوع و مسائل علم تاریخ بررسی شده است.هرچند برخی مورخان مسلمان متناسب با شرایط شکل گیری و گسترش جریان تاریخ نگاری اسلامی، به شکلی متناوب و البته همراه با گسست های بلندمدت و دامنه دار نوآوری های بسیاری را در عرصه ی روش شناسی داشته اند، جز مواردی محدود و استثنایی، به دلیل آنکهتاریخ نزد اکثر مورخان مسلمان به عنوان علم شناخت جامعه مطرح نشد، درنتیجه روش های رایج در آن هم معطوفبه شناخت واقعیات اجتماعی در بستر تاریخی نشد؛ زیرابه دلیل حاکم بودن و فراگیری نگاه معرفتی خبری بهموضوع و مسائل علم تاریخ و تلقی از تاریخ به عنوان معرفتی روایی و خبرمحور، مسئله ای مانند واقعیت تاریخی و ویژگی های چنین مقوله ای در محل اندیشه ی جدی مورخان مسلمان قرار نگرفته و درنتیجه روش یا روش های معطوف به شناخت چنین قضیه ای هم چندان جایگاهی نیافته است. درمقابل، آنچه به عنوان موضوع و مسئله ی محوری فعالیت تاریخ نگاری باقی ماند، خبر و روایت تاریخی بود و به سبب چنین نگرش معرفتی، روش های رایج هم بیشتر معطوف به چگونگی ضبط و ثبت خبر تاریخی شد. واژه های کلیدی: تاریخ نگاری اسلامی، معرفت شناسی، روش شناسی، خبر تاریخی، واقعیت تاریخی.
similar resources
پرسشها و مسائل مهم در حوزة روش شناسی تاریخ نگاری انقلاب اسلامی
پژوهش علمی در هر رشتهای نیازمند آشنایی با روشهای تحقیق در آن علم است. پیشرفت در هر علمی مستلزم تأمل در مبانی معرفتشناختی و روششناسی آن علم است و این تأمل نیز پیش از هر چیز نیازمند مسألهشناسی است. از این رو، در این مقاله تلاش میشود تا با نگاهی کوتاه به مقوله روش و روششناسی به طرح پرسشهای اصلی در حوزه روششناسی تاریخنگاری انقلاب اسلامی همّت گمارد تا ذهن و ضمیر اصحاب فکر و قلم را به چاره...
full textشاخصه های تاریخ نگاری فاطمیان در گفتمان تاریخ نگاری اسلامی
تحقیق دربارة تاریخنگاری اسماعیلیان به دلیل ازمیانرفتن حجم قابلتوجهی از آثار آنان، در میان پژوهشگران این حوزه از اقبال کمتری برخوردار بوده است. با بررسی معدود آثارِ باقیمانده از مورخان اسماعیلیمذهب و بازسازی تصویری کلی از آثار مفقودشدة آنان براساس منابع دیگر، پژوهش در تاریخنگاری این فرقه تا حدودی امکانپذیر میگردد. اهمیّت این پژوهش به این علت است که تاریخنگاری اسماعیلیان از منظر فاعلیّتِ...
full textجایگاه علمی زنان در تاریخ نگاری اسلامی
چکیده: میراث مکتوب ما نشان می دهد که جامعه زنان در گذشته، از صحنه روایت وثبت نقش تاریخی خود غایب بوده اند و در این غییب تاریخی، مردان بودند که تاریخ آنان را نوشته اند. از این رو می توان گفت: تاریخ نگاری زنان نیز، «تاریخ مذکّر» بوده است. چرا تاریخ زنان را مردان نوشته اند؟ چرا تا یکصد سال اخیر حتی یک مورخ و یک اثر تاریخ نگاری معتبر از زنان دیده نمی شود، چنانکه فیلسوف و متکلم وادیب وفقیه برجسته نیز...
full textفرایند تاریخی روششناسی تاریخنگاری اسلامی
مقولهی روش ارتباط تنگاتنگی با نوع نگرش معرفتی به موضوع یک علمدارد؛همچنانکه روششناسی یا شناخت روشهای یک علم هم مسئلهای است که ویژگیها، و اصول و مبانی آن را باید از نوع نگاه نسبت به موضوع آن علم و معرفت شناسی مربوط به آن جست. بر همین اساس، در پژوهش حاضر وضعیت وفرایند تاریخی و جایگاه مقولهی روش یا روشهای رایج در تاریخنگاری اسلامی درارتباط با نوع نگاه معرفتی مورخان مسلمان به موضوع و مسائ...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
تاریخ نگری و تاریخ نگاریPublisher: دانشگاه الزهرا
ISSN
volume 23
issue 12 2014
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023